![](/media/lib/453/n-zderzenia-0136f112a5a4f0bd357c83b36137e4e6.jpg)
Polscy fizycy zbadali plazmę kwarkowo-gluonową i wyjaśnili różnice między teorią a obserwacjami
1 maja 2021, 09:08Gdy rozpędzone niemal do prędkości światła jony ołowiu lub złota wpadną na siebie w czeluściach akceleratorów, na ułamki sekund tworzy się plazma kwarkowo-gluonowa. Zdaniem naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, dane eksperymentalne wskazują, że na arenie wydarzeń są tu obecni jeszcze inni, dotychczas niedoceniani aktorzy: fotony. Ich zderzenia prowadzą do emisji pozornie nadmiarowych cząstek, których obecności nie potrafiono wyjaśnić.
![](/media/lib/453/n-puszka-8c7dd7b3a21659352c1c325ec90a6bcc.jpg)
Taśmy jednak nie było...
29 kwietnia 2021, 08:38Tajemnicza puszka, którą odkryto w Lubaniu na ul. Piramowicza, miała skrywać kinową taśmę filmową. Jak wyjaśniono na profilu Muzeum Regionalnego w Lubaniu na Facebooku, duży ciężar wskazywał, że zawartość puszki jest nieuszkodzona, dlatego 20 kwietnia zabytek został wysłany do specjalistów z Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego (Archiwum Filmowe 1), którzy mieli ją otworzyć w odpowiednich warunkach. Niestety, nie licząc rdzy oraz mokrych i ciężkich trocin, puszka okazała się pusta...
![](/media/lib/453/n-reaktormaria1-ca3fb7e0a3be54da7e5b45c641bcfe72.jpg)
Polski reaktor Maria jest w stanie zwiększyć produkcję jodu-131
24 kwietnia 2021, 12:30Narodowe Centrum Badań Jądrowych od wielu lat jest wiodącym producentem promieniotwórczego jodu, stosowanego w terapii i diagnostyce medycznej. Naukowcy z Zakładu Badań Reaktorowych nieustannie badają i optymalizują procesy tej produkcji. Najnowszy sposób napromieniania pozwoli na zwiększenie aktywności uzyskanego materiału, ograniczy ilość ciepła wydzielanego podczas produkcji i zmniejszy ilość odpadów promieniotwórczych.
![](/media/lib/453/n-sztuczna-inteligencja-7d96b858128c3ef424ea0d120d7d557e.jpg)
Sztuczna inteligencja pomaga w diagnozie raka prostaty
23 kwietnia 2021, 10:50Badacze z Laboratorium Stosowanej Sztucznej Inteligencji w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym (OPI PIB) wykorzystali sztuczną inteligencję (SI) do usprawnienia diagnostyki obrazowej raka prostaty. Najlepsze rezultaty uzyskali z zastosowaniem sieci neuronowych. Jakość otrzymanej diagnozy była na poziomie doświadczonego lekarza specjalisty lub wyższa.
![](/media/lib/452/n-lyzki-ortodontyczne-cc151219dee8f297c74216ee6bfd3ac1.jpg)
Studenci udoskonalają sprzęt stosowany w opiece okołooperacyjnej dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia
22 kwietnia 2021, 12:13Studenci Akademii Górniczo-Hutniczej pracują nad udoskonaleniem modeli łyżek ortodontycznych i wkładek donosowych (stentów), stosowanych w opiece okołooperacyjnej dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia. Odbywa się to we współpracy z ekspertami z Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie i studentami z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzięki temu projektowi mają powstać modele lepiej dostosowane do potrzeb małych pacjentów.
![](/media/lib/451/n-makiety-85549926dbbf7125c1197e594efbbfb0.jpg)
Na razie stworzyli makiety delfinów rzecznych i morświnów w skali 1:1. Myślą o eduwalarium
14 kwietnia 2021, 11:48W lutym 2019 r. w Poznaniu rozpoczął się unikatowy projekt. By pokazać "czar" delfinów słodkowodnych i morświnów, ich niebywałe wpasowanie w biogeosystemy, które możemy utracić na zawsze, stworzono rzeczywistej wielkości makiety tych zwierząt. Prawdopodobnie będą one eksponowane w Palmiarni Poznańskiej (być może już od września br.), wraz z oprawą edukacyjną, muzyczną oraz instalacjami. Patronat naukowy nad przedsięwzięciem objęły Katedra Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i Instytut Oceanologii PAN w Sopocie.
![](/media/lib/355/n-anopheles-b9145e8c51e198b3297475ba57e668d7.jpg)
Prosta modyfikacja genetyczna komarów pomoże w walce z malarią?
14 kwietnia 2021, 09:38Malaria to jedna z najpoważniejszych chorób trapiących ludzkość. W roku 2019 na świecie zanotowano 229 milionów przypadków tej choroby. Zmarło 409 000 osób, w tym 274 000 dzieci. Choroba powodowana jest przez pięć gatunków pierwotniaków z rodzaju Plasmodium. Przenoszone są one przez komary z rodzaju Anopheles (widliszek).
![](/media/lib/451/n-algorytmai-c86ae0bb2935b3431c16b04db928ab66.jpg)
Algorytm znajduje pronowotworowe geny, o których naukowcy nie mieli pojęcia
13 kwietnia 2021, 10:49W Niemczech stworzono algorytm, który identyfikuje geny biorące udział w powstawaniu nowotworów. Naukowcy zidentyfikowali dzięki niemu 165 nieznanych dotychczas genów zaangażowanych w rozwój nowotworu. Co bardzo istotne, algorytm ten identyfikuje również geny, w których nie doszło do niepokojących zmian w DNA
![](/media/lib/96/n-gabinet-owalny-9bac2318e89e179c982b7bc1fdbf50f4.jpg)
Biały Dom proponuje duży wzrost nakładów na naukę
12 kwietnia 2021, 10:42W swoim pierwszym projekcie budżetu państwa prezydent Biden zaproponował duże zwiększenie wydatków na naukę. Biały Dom przewiduje spory wzrost wydatków w roku podatkowym 2022, który zaczyna się 1 października. Zarys propozycji został przedstawiony m.in. w liście skierowanym do senatora Patricka Leahy'ego, przewodniczącego Senackiego Komitetu Budżetu.
![](/media/lib/451/n-film-709626e8c48ae7beac2ba1abf83744fa.jpg)
Premiera filmu braci Quay o Norwidzie
9 kwietnia 2021, 10:11Instytut Książki zaprasza na krótkometrażowy film o Cyprianie Norwidzie pt. "Vade-mecum". Wyreżyserowali go Stephen i Timothy Quayowie, wybitni twórcy animacji filmowej. Premiera będzie miała miejsce w poniedziałek (12 kwietnia) o godz. 19 na Facebooku i YouTube'ie Instytutu Książki. Film będzie prezentowany z napisami w języku polskim. Po pokazie odbędzie się dyskusja z udziałem filmoznawcy dr. Łukasza Jasiny i literaturoznawcy dr. hab. Karola Samsela.